Πολλοί θυμούνται τον τρομερό ναύτη Ποπάι. Τρώγοντας σπανάκι, αποκτούσε την ικανότητα να αντιμετωπίσει τον Βρούτο, ο οποίος είχε τον διπλάσιο από αυτόν όγκο. Τυχαίο; Η διατροφική αξία του σπανακιού είναι μεγάλη. Πληθώρα βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων προκύπτουν από την ανάλυσή της. Στο σπανάκι έχουν βρεθεί περισσότερες από 13 αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες είναι γνωστές ως γλυκουρονίδες.
Ιάπωνες ερευνητές αναφέρουν ότι η κατανάλωσή του αναστέλλει την καταστροφή του DNA και την ανάπτυξη νέων καρκινικών κυττάρων, ενώ μειώνει τον ρυθμό ανάπτυξης υπαρχόντων κακοηθειών. Σε πρόσφατη έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, μελετήθηκε η συσχέτιση της κατανάλωσης διαφόρων φλαβονοειδών και του καρκίνου των ωοθηκών. Το φλαβονοειδές apigenin, που βρίσκεται στο σπανάκι, αποδείχτηκε ότι εμπλέκεται άμεσα. Αναλόγως, η συμμετοχή 66.940 γυναικών στη μελέτη Nurse's Health Study του ίδιου πανεπιστημίου, αποδεικνύει ότι οι γυναίκες με μεγαλύτερη κατανάλωση καμφερόλης, που εμπεριέχεται στο σπανάκι, είχαν 40% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών σε σύγκριση με αυτές που κατανάλωναν λιγότερο σπανάκι.
Αντικαρκινική και προστατευτική δράση φαίνεται να έχουν και τα περιεχόμενα στο σπανάκι καροτενοειδή. Η νεοξανθίνη φαίνεται να προκαλεί τον θάνατο των καρκινικών κυττάρων του προστάτη, ενώ η κατανάλωση του σπανακιού, περισσότερο από 2 φορές την εβδομάδα, φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού κατά 44%. Όλα όμως τα φλαβονοειδή που περιέχονται στο σπανάκι, λειτουργώντας ως αντιοξειδωτικά, φαίνεται να επιβραδύνουν τη νευρολογική έκπτωση και τις δυσλειτουργίες που προκύπτουν λόγω γήρατος.
Η ομάδα του Chicago Health and Aging Project προτείνει την κατανάλωση 3 μερίδων πράσινων λαχανικών την ημέρα, συμπεριλαμβανομένου και του σπανακιού, υποστηρίζοντας ότι ο ρυθμός της εγκεφαλικής έκπτωσης επιβραδύνεται κατά 40%, σε περίπου 5 χρόνια. Η λουτεΐνη σε συνδυασμό με τη ζεαξανθίνη, στο σπανάκι, προστατεύουν την οφθαλμική λειτουργία αποτρέποντας βλάβες του αμφιβληστροειδούς.
Το σπανάκι είναι πλούσιο σε βιταμίνη Κ, βοηθώντας την παραμονή του ασβεστίου στα οστά και ενεργοποιώντας την οστεοκαλσίνη. Η υψηλή του συγκέντρωση σε βιταμίνη Κ ενεργοποιεί την πρωτεΐνη MPG, που δρα προστατευτικά ενάντια στη δημιουργία κιρσωδών φλεβών. Είναι πλούσιο σε μαγγάνιο, μαγνήσιο, φώσφορο και χαλκό, και ο συνδυασμός αυτών κάνει το σπανάκι άριστο σύμμαχο της οστικής ακεραιότητας.
Άριστη πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, της βιταμίνης C και του φυλλικού οξέος, ορίζοντάς το προστάτη της καρδιάς και του αγγειακού. Όντας πλούσιο σε σίδηρο, έχει ρόλο κλειδί στη διαδικασία παραγωγής ενέργειας και του μεταβολισμού, ενώ το υψηλό περιεχόμενό του σε φυτικές ίνες προστατεύει τον εντερικό σωλήνα, και η παρουσία σε αυτό τρυπτοφάνης τού δίνει τον ρόλο του φυσικού ηρεμιστικού. Λόγω της υψηλής αλκαλότητάς του, ανακουφίζει από τους πόνους της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, μειώνει τα επίπεδα ομοκυστεΐνης, ελαττώνοντας την πιθανότητα εγκεφαλικών, ενώ αντιμετωπίζει επιτυχώς την υπέρταση.
Άτομα με υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος θα πρέπει να προσέχουν την κατανάλωση σπανακιού λόγω των περιεχόμενων σε αυτό πουρινών (πρόδρομες ενώσεις του ουρικού), ενώ άτομα με θυρεοειδική δυσλειτουργία θα πρέπει να το αποφεύγουν επίσης, καθώς τα περιεχόμενα σε αυτό goitrogens μπορούν να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό ή και διόγκωση του αδένα. Τέλος, τα οξαλικά οξέα του σπανακιού απαγορεύουν την παράλληλη κατανάλωσή του με γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ η υπερσυγκέντρωσή τους στα σωματικά υγρά μπορεί να οδηγήσει στην κρυσταλλοποίησή τους, προκαλώντας προβλήματα στη χολή και στους νεφρούς.
Διατροφική ανάλυση ανά 100 γραμμάρια ωμού λαχανικού
| Θερμίδες (Kcal) | 23 |
| Ολικοί υδατάνθρακες (gram) | 3,6 |
| Πρωτεΐνες (gram) | 2,9 |
| Ολικά λιπαρά (gram) | 0,4 |
| Ω 3 λιπαρά οξέα (mg) | 138 |
| Ω 6 λιπαρά οξέα (mg) | 26 |
| Βιταμίνη Α (IU) | 9376 |
| Βιταμίνη C (mg) | 28,1 |
| Βιταμίνη Κ (mcg) | 483 |
| Φολικό οξύ (mcg) | 194 |
| Ασβέστιο (mg) | 99 |
| Σίδηρος (mg) | 2,7 |
| Μαγνήσιο (mg) | 79 |
| Κάλιο (mg) | 558 |
| Φυτικές ίνες (gram) | 2,2 |